Nowotwór jamy ustnej lub gardła może dawać na tyle niespecyficzne lub mało niepokojące objawy, że często zostaje zdiagnozowany dopiero w stadium zaawansowanym. To automatycznie wpływa na sposób, intensywność i rozległość leczenia onkologicznego. Im szybciej podejmuje się leczenie zmiany nowotworowej, tym terapia jest mniej skomplikowana, mniej obciążająca, skuteczna i dająca dobre efekty estetyczne oraz czynnościowe. Wcześnie podjęte leczenie jest też stosunkowo tanie i obarczone relatywnie niskim ryzykiem wystąpienia istotnych działań niepożądanych. Z uwagi jednak na to, że nowotwory głowy i szyi diagnozowane są w większości przypadków późno, konieczne jest stosowanie terapii droższej, bardziej obciążającej, a wyniki wyleczalności nie są już tak dobre jak w walce z nowotworami wykrytymi wcześnie. Nie zawsze też udaje się uzyskać zadowalające wyniki pod względem estetycznym i czynnościowym.

• Pacjenci z nowotworem rozpoznanym na wczesnym etapie rozwoju leczeni są napromienianiem albo chirurgicznie, czasem kojarzy się te dwie metody, stosując je w ramach jednej terapii dla osiągnięcia większej skuteczności. Rokowanie w leczeniu nowotworów głowy i szyi wykrytych wcześnie jest dobre i w niektórych przypadkach raka terapie w 90 proc. kończą się sukcesem. Leczenie jest relatywnie niekosztowne, ryzyko istotnych działań niepożądanych niewielkie.

• Pacjenci z nowotworami głowy i szyi w stadiach zaawansowanych leczeni są z wykorzystaniem agresywnej, jednoczesnej chemioradioterapii lub poddawani są rozległym zabiegom usuwania zmienionych chorobowo tkanek ze złożonymi rekonstrukcjami ubytków i z uzupełniającą radioterapią lub chemioradioterapią.

Za złoty standard uznawane jest skojarzenie radioterapii z chemioterapią stosowanych jednocześnie – pacjent poddawany jest serii naświetlań i przyjmuje w tym samym czasie lek cytostatyczny. W niektórych przypadkach raków (np. krtani czy krtaniowej części gardła) leczenie takie jest alternatywą dla trwale okaleczających zabiegów chirurgicznych, których skutkiem byłoby usunięcie krtani, lub też jest to leczenie uzupełniające dla przeprowadzonego zabiegu chirurgicznego, które podnosi skuteczność całej terapii.

Chemioterapia jako agresywna metoda terapeutyczna, niosąca ryzyko wystąpienia wczesnych działań niepożądanych, sprawdza się w przypadku chorych bez współistniejących innych schorzeń, dobrze odżywionych i o bardzo dobrym stopniu sprawności.

W przypadku leczenia chirurgicznego standardem jest natychmiastowa rekonstrukcja, zapewniająca odpowiedni efekt czynnościowy i estetyczny. Jest to możliwe dzięki ogromnemu postępowi technologicznemu ostatnich lat, dzięki czemu udało się wynaleźć metody doskonale nadające się do odtwarzania usuniętych tkanek kostnych. Wypracowano też skuteczne sposoby na mikrochirurgiczne łączenie naczyń w operowanym obszarze. Dokładna rekonstrukcja jest też możliwa dzięki wykorzystaniu urządzeń skanujących, a w terapiach wykorzystuje się zdobycze biotechnologii i biologii molekularnej. Niedawno zarejestrowany został pierwszy lek ukierunkowany molekularnie: cetuksymab – jest to przeciwciało monoklonalne przeciwko receptorowi naskórkowego czynnika wzrostu.

Źródło: „Puls Medycyny”