Schorzenia dotykające dziecięce przyzębie mogą mieć swoją przyczynę w zaburzeniach genetycznych. Tego typu zapalenia przyzębia rozwijają się jako zjawiska wtórne w stosunku do pierwotnych przyczyn np. zaburzeń metabolicznych czy hormonalnych; mogą być też pierwszym i jedynym objawem toczącej się w organizmie choroby.

Do wrodzonych zaburzeń genetycznych, które skutkują rozwojem chorobowych zmian w obrębie jamy ustnej, należą:

• Hipofosfatazja – w schorzeniu upośledzone jest działanie fosfatazy zasadowej – enzymu odgrywającego niezwykle istotną rolę w prawidłowej mineralizacji kości i zębów. Choroba może mieć przebieg ciężki lub łagodny – zależnie od posiadanego przez dziecko zestawu genów. Zawsze jednak jej objawy występują w jamie ustnej. Choć nie zawsze są one rozpoznawalne – zdarza się np. przeoczyć patologiczne rozchwianie zębów mlecznych; uwagę zwraca często dopiero rozchwianie i wypadanie jednokorzeniowych zębów stałych. Mleczaki i zęby stałe wypadają z powodu braku możliwości zakotwiczenia się w kości. Zdjęcie rtg uwidacznia przyczynę tego zjawiska: zanik cementu. Szkliwo zębów może zawierać zmiany w układzie mineralnym, a same korony zębów bywają zniekształcone. Na razie nie ma leku na tę chorobę. Działanie terapeutyczne polega na niedopuszczaniu do rozwoju zakażeń przyzębia, co w praktyce oznacza dbałość o staranną higienę jamy ustnej.

• Glikogenozy – prowadzą do nieprawidłowej struktury glikogenu lub niewłaściwego jego magazynowania. Mogą występować w różnych odmianach, ale wszystkie prowadzą do destrukcji przyzębia z częstym występowaniem ropnych zmian. Obserwuje się też zwiększoną podatność na urazy śluzówki jamy ustnej i rozwój stanów zapalnych tkanek przyzębia. Często występują krwawienia podczas szczotkowania zębów – co wiele dzieci zniechęca do troski o zachowanie czystości jamy ustnej.

• Zespół Ehlersa-Danlosa – w chorobie tej brakuje enzymów biorących udział w metabolizmie kolagenu. Charakterystyczna jest nadmierna elastyczność skóry. Schorzenie może przybierać wiele form, które nie zawsze manifestują się w obrębie aparatu żującego. W jamie ustnej zauważyć można kruchość błony śluzowej, destrukcję przyzębia, rozchwianie zębów (które mają charakterystyczny, stożkowy kształt), oraz występowanie nieprawidłowości między szkliwem, cementem a zębiną. W dziąsłach mogą pojawiać się zmiany przerostowe. W leczeniu podstawową rolę odgrywa zachowanie higieny jamy ustnej, kontrola prawidłowości zgryzu, oraz szeroko pojęta profilaktyka chorób jamy ustnej. Podczas wykonywania zabiegów unika się podawania znieczulenia metodą wstrzyknięcia, by w przyzębiu nie powstawały krwiaki. Z powodu kruchości tkanek zabiegi wymagające szycia są bardzo utrudnione.

• Akatalazja – występuje rzadko. Jej przyczyną są zaburzenia genetyczne prowadzące do braku katalazy – enzymu zawartego m.in. w erytrocytach. W jamie ustnej powoduje przewlekłe, głębokie wrzodziejące lub zapalne zmiany w obrębie śluzówki. Zmianami objęta jest większość struktur wnętrza jamy ustnej, w tym migdałki. Choroba niszczy całą konstrukcję przyzębia, prowadząc do rozchwiania i wypadania zębów. Działania lecznicze obejmują walkę z bakteriami oraz zapobieganie odkładaniu płytki nazębnej.

Źródło: Opracowanie własne