Rak płaskonabłonkowy to najczęstszy typ nowotworu w obrębie głowy i szyi, który może występować m.in. w jamie ustnej, gardle i krtani. Coraz większą uwagę w powstawaniu tego nowotworu poświęca się zakażeniom wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV – human papillomavirus), zwłaszcza w odniesieniu do raka gardła.

HPV (szczególnie jego typy wysokiego ryzyka: HPV-16 i HPV-18), odgrywa udowodnioną rolę w powstawaniu raka tylnej części gardła, migdałków i nasady języka. Zakażenie tym wirusem prowadzi do włączenia materiału genetycznego patogenu do DNA komórki, wskutek czego dochodzi do zaburzenia działania określonych białek, niekontrolowanego podziału komórek i rozwoju nowotworu.

Wprawdzie rak płaskonabłonkowy jamy ustnej rzadziej niż rak gardła wiąże się bezpośrednio z zakażeniem HPV, jednak badania na tym polu trwają – wykrywano bowiem obecność materiału genetycznego wirusa w zmianach nowotworowych jamy ustnej.

Eksperci podkreślają, że należy stawiać na profilaktykę zakażeń HPV, tym bardziej, że nowotwory głowy i szyi wywołane tym wirusem są coraz częściej diagnozowane u młodych osób, u których zwykle nie ma klasycznych czynników ryzyka, takich jak alkohol czy palenie tytoniu.