W sierpniowym numerze „Zdrowia” (2010), Krzysztof Makuch, wiceprezes Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie i członek Naczelnej Izby Lekarskiej, mówił o błędach w sztuce lekarskiej i braku należytej staranności w postępowaniu lekarskim – działaniach, których skutki uprawniają poszkodowanych pacjentów do walki o uznanie roszczeń za np. doznany uszczerbek na zdrowiu.

- [Błąd lekarski – przyp. red.] To sytuacja, w której postępowanie medyczne – niezależnie od tego, czy będzie dotyczyło diagnostyki, czy też leczenia – jest niezgodne z ogólnie przyjętymi zasadami działania.

O postępowaniu niezgodnym z zasadami sztuki lekarskiej mówi się, gdy:

• lekarz nie leczy, a powinien;

• lekarz wdraża procedury medyczne, ale robi to niewłaściwie;

• lekarz rozpoczyna leczenie, a nie powinien, ponieważ np. nie ma wymaganych uprawnień.

Błędy w sztuce mogą pojawić się:

• z winy samego lekarza, kiedy nie jest on merytorycznie przygotowany do wykonania procedury medycznej, nie dokształca się ustawicznie;

• z powodu złej organizacji pracy w zespole

• w wyniku niedoinformowania któregoś z członków zespołu.

Jak przekonuje K. Makuch, błędy w sztuce lekarskiej nie są tematem tabu, a lekarze sami sobie są bardziej krytyczni i mniej pobłażliwi, niż to się wydaje pacjentom. Istotne jest również, by rozgraniczyć błąd w sztuce od sytuacji, w której pomimo wszystkich możliwości współczesnej medycyny nie ma szans na uratowanie człowieka (np. z powodu silnego zaawansowania choroby) lub takiej, w której pacjent poniósł szkodę na skutek nieprawidłowego działania sprzętu medycznego.

W każdym przypadku podejrzenia o popełnienie błędu w sztuce lub zaniechania ze strony lekarza, postępowanie medyka podlega szczegółowej analizie. Oceniane jest postępowanie lekarza i to, czy dołożył on wszelkiej staranności przy wdrażaniu procedur medycznych i podejmowaniu działań, których celem była poprawa zdrowia pacjenta.

- Nie bardzo wiem, jak można zatuszować popełnienie błędów w sztuce medycznej. Gdyby tak było, mielibyśmy do czynienia z przestępstwem, za które grozi konkretna kara, łącznie z pozbawieniem wolności – K. Makuch odpowiada na pytanie, czy prawdą jest, iż w Polsce 50 – 80 proc. błędów się tuszuje. Dodaje też:

- Dziś trudno dostać się do specjalistów, wielu chorych nie otrzymuje nowoczesnych leków, czeka się na miejsce w szpitalu, rozpoczęcie celowanych terapii, przeszczepy narządów, niekiedy nawet na przyjazd karetki. Gdyby to wszystko sprawnie działało, pewnie ratowalibyśmy więcej chorych.

Pacjenci nie akceptują systemu orzekania w sądach lekarskich, upatrując w tym znamion zmowy środowiskowej, i tym samym braku obiektywności w postępowaniu prowadzonym przed sądem lekarskim. O błędach w sztuce orzekać jednak mogą jedynie osoby z fachowym przygotowaniem medycznym. Podobnie jest w sprawach związanych z medycyną, a toczących się przed sądami powszechnymi – powoływani tam biegli to również lekarze.

Poważnym problemem lekarzy jest nieumiejętność rozmowy z pacjentem – to zaś może prowadzić do mylnej oceny sytuacji przez chorego i do niewłaściwej oceny ryzyka związanego np. z zabiegiem. W przypadku, kiedy podczas postępowania medycznego obarczonego wysokim ryzykiem np. powikłań po zabiegu, powikłania rzeczywiście się pojawią, nietrudno o to, by pacjent uznał, iż to wina lekarza.

Źródło: „Zdrowie”