Rtęć to płynny metal w kolorze srebra. Rozlana, zachowuje się jak żywa – stąd nazwa: żywe srebro. W stomatologii rtęć znajduje zastosowanie w sporządzaniu plomb amalgamatowych, czyli połączeń rtęci ze stopem cyny, miedzi, kadmu, cynku. Wypełnienia te mają ciemną barwę i wyglądają dość nieestetycznie – z tego względu wstawia się je do ubytków w zębach, których nie odsłaniamy w uśmiechu. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu plomby amalgamatowe były najpowszechniej stosowanymi wypełnieniami stomatologicznymi. Kariera wypełnień amalgamatowych zaczęła się na początku XX wieku, kiedy pacjentom łatano dziury w zębach stopem rtęci i srebra. Po jakimś czasie ci, którym założono kilka takich plomb uskarżali się na dolegliwości ze strony układu nerwowego oraz na drżenie rąk. Dziś wiemy, że powodowała je rtęć uwalniająca się z nieprawidłowo wykonanych stopów. Obecnie amalgamaty ustępują miejsca plombom kompozytowym.

Ze względu na to, iż amalgamaty zawierają rtęć, przy niewłaściwym obchodzeniu się z materiałem, mogą być niebezpieczne dla zdrowia.

Rtęć szkodzi, kiedy wdycha się jej opary lub dostanie się do układu pokarmowego. Może dojść do uszkodzeń wielu ważnych narządów wewnętrznych, zakłóceń w pracy układu nerwowego, ruchu, uszkodzenia nerek i wątroby. Najgroźniejsze w skutkach jest wdychanie oparów rtęci. Rtęć łączy się z erytrocytami, ulega w nich utlenieniu i wędruje z czerwonymi krwinkami do wszystkich zakamarków ustroju. Długotrwały, bezpośredni kontakt fizyczny może doprowadzić do wnikania rtęci do organizmu, do stopniowego zatruwania i generowania uszkodzeń organów. W skrajnych wypadkach zatrucie rtęcią doprowadza do zgonu.

Rtęć powoduje też groźne w skutkach zanieczyszczenia środowiska, kiedy przedostanie się do wód lub gleby. Tworzy tam trwałe, toksyczne związki metaloorganiczne.

Idealnym rozwiązaniem byłoby zaprzestanie stosowania żywego srebra, ale wiele branż przemysłu nie potrafi się obejść bez rtęci. Wprawdzie stomatolodzy mają alternatywę w postaci plomb kompozytowych, ale szybko nie zrezygnują z amalgamatów – są tanie oraz łatwe w przygotowaniu i zakładaniu.

Źródło: „Eko Świat”