Biofilm, czyli bardzo złożona struktura, która powstaje z połączenia komórek bakterii i substancji organicznych oraz nieorganicznych, znajduje się w wielu obszarach ciała człowieka – także w jamie ustnej. Towarzyszy człowiekowi przez całe życie i rozwija się wraz z nim.

Kiedy noworodek przychodzi na świat, tylko przez krótki czas jego jama ustna jest wolna od bakterii i innych drobnoustrojów. W ciągu kilku godzin zostaje skolonizowana przez pierwsze mikroorganizmy. Ich źródłem jest przede wszystkim matka, ale również środowisko zewnętrzne oraz personel medyczny na oddziale noworodkowym.

Kiedy dziecko ma około 12 miesięcy, w jego jamie ustnej dominującą grupę mikroorganizmów stanowią bakterie należące do paciorkowców i gronkowców oraz pałeczek mlekowych. Pojawienie się pierwszych zębów oznacza powstanie nowych nisz, które mogą być zasiedlone przez drobnoustroje i pokrywane biofilmem, takich jak powierzchnia szkliwa zębów mlecznych i szczelina dziąsłowa. Biofilm ulega wtedy zróżnicowaniu – na szkliwie osadzają się drobnoustroje, który wolą twarde podłoże, natomiast do szczeliny dziąsłowej wędrują bakterie, które preferują bytowanie w tkankach miękkich, takie jak między innymi wróg numer jeden zdrowia przyzębia, czyli Porphyromonas gingivalis. U dorosłego człowieka w jamie ustnej biofilm tworzy około 700 gatunków bakterii tlenowych i beztlenowych. Kiedy człowiek się starzeje i traci zęby, skład biofilmu zmienia się i przypomina ten, który występował u bezzębnych niemowląt.

Skład biofilmu w jamie ustnej oraz jego właściwości zmieniają się więc wraz z wiekiem człowieka i stanem zdrowia obszaru oralnego.