Stosowane dotychczas metalowe wkłady koronowo-korzeniowe przysparzały wiele problemów takich jak: korozja, pigmentacja tkanek miękkich poprzez oddawanie jonów metali, często niekorzystny rozkład naprężeń wewnątrz struktur zęba, brak przepuszczania światła. W ostatnich latach coraz większym zainteresowaniem cieszą się uzupełnienia wykonywane na bazie materiałów ceramicznych, w których przenikanie światła ma ogromny wpływ na estetykę uzupełnienia protetycznego.  Wkłady koronowo-korzeniowe wykonywane na bazie dwutlenku cyrkonu (ZrO2) są biozgodne z tkankami oraz eliminują efekty blokowania światła w uzupełnieniach protetycznych. Przy konieczności odbudowy znacznych ubytków tkanek twardych zęba pod planowane uzupełnienie na bazie materiałów ceramicznych, wkłady koronowo-korzeniowe na bazie cyrkonu są doskonałym wyborem.

Po wstępnym etapie diagnostycznym i diagnostyce RTG w przypadku niedużego zniszczenia części koronowej można zastosować jednoetapową metodę bezpośrednią, gdzie po oszczędnej preparacji osadza się cyrkonowy rdzeń cosmopost o średnicy 1,4 mm lub 1,7 mm na materiał złożony.

W sytuacji, gdy jest konieczna odbudowa większej części tkanek korony zęba należy wykonać wkład koronowo-korzeniowy metodą pośrednią. W tym celu opracowuje się kanał korzeniowy wiertłem wstępnym a następnie na podstawie zdjęcia RTG dobiera się wiertło robocze 1,4 mm lub 1,7 mm i nim opracowuje się kanał korzeniowy. Preparacje wykonujemy zgodnie z zasadami opracowania korzeni zębowych pod indywidualne wkłady koronowo-korzeniowe. Następnie należy skontrolować średnicę preparacji przy użyciu plastikowego lub metalowego ćwieka o średnicy odpowiadającej średnicy wiertła użytego do opracowywania kanału zęba.

Dokładny, stabilny wycisk jest warunkiem wykonania precyzyjnego wkładu koronowo - korzeniowego z materiału Cosmopost.

Należy wykonać go jednoetapowo przy użyciu mas elastycznych (silikonowych, polisulfiolowych lub polieterowych) a do wzmocnienia części korzeniowej wycisku należy użyć odpowiednie ćwieki metalowe lub plastikowe o średnicy dopasowanej do średnicy opracowanego kanału zęba.

W laboratorium protetycznym po sprawdzeniu stabilności części korzeniowej wycisku, należy odlać model roboczy gipsem supertwardym (IV klasa), następnie model roboczy artykuluje się według rejestratu z modelem przeciwstawnym.

Standardowe pręty z ceramiki cyrkonowej (struny Cosmopost) należy dopasować do warunków na modelu roboczym wg. zasady: nr. wiertła użytego do opracowania kanału zęba = nr. metalowego lub plastikowego ćwieka użytego do wycisku = nr. struny cyrkonowej (poszczególne grubości oznaczone są kolorami). Nie należy odcinać nadmiaru struny cyrkonowej, a jedynie domodelować część koronową wkładu koronowo-korzeniowego. Do wymodelowanej z samopolimeru lub wosku odlewowego części wkładu koronowo-korzeniowego należy dokleić kanał odlewniczy, umieścić element na kopku odlewniczym (specjalnie przeznaczonym do technologii prasowanej ceramiki) odtłuścić i po założeniu specjalnego pierścienia odlewniczego zalać masą osłaniającą. Pozostawiony nadmiar rdzenia pełni rolę stabilizatora i przeciwdziała możliwości przemieszczenia się rdzenia po wypaleniu samopolimeru lub wosku w formie masy osłaniającej. W piecu do prasowania ceramiki pustą przestrzeń wypełniana jest ceramiką prasowaną Empress Cosmo, wygrzaną w wysokiej temperaturze i prasowana pod dużym ciśnieniem.

Po wystudzeniu pierścienia i uwolnieniu elementu z masy osłaniającej, przy użyciu w płaszczu wodnym należy odciąć kanał odlewowy i stabilizujący nadmiar cyrkonowego rdzenia. Na modelu roboczym należy skontrolować przyleganie (szczelność) wkładu oraz relację w zwarciu i w razie potrzeby dokonać odpowiednich korekt.

Wypierścionowany wkład cyrkonowo-ceramiczny należy przesłać do gabinetu wraz z modelami roboczymi. Po skontrolowaniu wkładu zewnątrzustnie i po dokonaniu ewentualnych korekt należy osadzić wkład na cemencie adhezyjnym (materiał złożony) lub cemencie klasycznym.

Wieloletnie doświadczenie w wykorzystywaniu tego typu wkładów skłaniają nas do stwierdzenia, że przy zachowaniu reżimu w wykonawstwie zarówno klinicznym, jak i laboratoryjnym wkłady koronowo-korzeniowe na bazie cyrkonu są godne polecenia jako filar do wykonywania pełnoceramicznych uzupełnień estetycznych.

1. Majewski S. „Propedeutyka klinicznej i laboratoryjnej protetyki stomatologicznej” – Sanmedica; Warszawa 1997 r.
2. Shillinnburg H.T., Hobo S., Whitsett L.D. „ Protezy stałe. Zarys postępowania klinicznego i laboratoryjnego”. Wydawnictwo Kwintesencja 1994 r.
3. Koeck B. „Protetyka Stomatologiczna – Korony i Mosty”, Vuban&Partner  Wrocław 2000 r.
4. Koutayas S.O., Kern M. „Ceramiczne wkłady koronowo-korzeniowe. Metody wykonania i zastosowanie”. Quintessence 1999 r., 6. 323-332
5. Kozłowski R., Dudziak M. „Badania eksperymentalne dentystycznych prętów systemu Cosmopost”. Protetyka Stomatologiczna 2003 r., LIII 1