Streptococcus mutans to główny mikrobiologiczny sprawca próchnicy. Bytuje sobie spokojnie w naszych ustach, by, kiedy tylko w środowisku wzrośnie poziom cukru (co jest równoznaczne ze zjedzeniem czegokolwiek), znaleźć dogodne dla siebie warunki do rozwoju. Bakteria rozkładając dostarczane z pożywieniem cukry, oprócz pozyskiwania energii, tworzy jako produkt uboczny kwasy organiczne. I to one właśnie są przyczyną ubytków próchniczych, ponieważ uszkadzają szkliwo zębów. By nadmiar kwasów w środowisku nie zaszkodził delikatnym strukturom komórek streptokoków, bakterie posiadają specyficzne białka ochronne.

Mikrobiolodzy z Uniwersytetu Rochester w Ameryce wyodrębnili z komórek streptokoków białka chroniące je przed działaniem kwasów i oznaczyli geny, które są odpowiedzialne za ich produkcję. Główna broń bakterii przed kwasami organicznymi to białko FabM – izomeraza, biorąca udział w syntezie kwasów tłuszczowych oraz odpierająca ataki czynników układu immunologicznego gospodarza bakterii, które pojawiają się w stanach gorączkowych i zapalnych. Stosując metody inżynierii genetycznej naukowcy usunęli z materiału genetycznego Streptococcus mutans geny białka ochronnego - tak powstał szczep, który jest 10 tys. razy bardziej wrażliwy na obecność kwasów w środowisku. W momencie, gdy w jamie ustnej w czasie przetwarzania cukrów wrażliwa bakteria tworzy kwasy, te ostatnie doprowadzają do jej śmierci.

Prof. Robert Quivey z University of Rochester powiedział, że celem, do którego dążą, jest zmuszenie Streptococcus mutans do samozniszczenia. Kolejnym etapem prac zespołu będzie oznaczenie oraz wyodrębnienie genów i czynników, umożliwiających streptokokom zmienność i nabywanie oporności na niekorzystne czynniki środowiskowe.

Wyniki badań nad bakteriami próchnicy pozwolą prawdopodobnie opracować metody walki z innymi przedstawicielami tej mikrobiologicznej rodziny, w tym powodujących zapalenie opon mózgowych.

Źródło: „POLSKA The Times”