Podczas oceny stanu zdrowia stawów i mięśni narządu żucia stomatolog przeprowadza oględziny i osłuchiwanie badanego obszaru oraz sprawdza reakcje na obciążenie stawów.

Na początku dentysta sprawdza, czy słychać trzaski lub trzeszczenia podczas ruchu zawiasowego (polegającego na unoszeniu i obniżaniu szczęki dolnej czyli żuchwy). Jeżeli trzaski się pojawiają, oznacza to, że mogło dojść do uszkodzenia krążka w stawie skroniowo-żuchwowym w wyniku zmian zwyrodnieniowych lub zapalnych.

Kolejny etap to sprawdzanie, czy słychać trzaski lub trzeszczenie w czasie ruchu bocznego żuchwy.

Następnie przeprowadzany jest test obciążeniowy. Na początku stosuje się niewielkie obciążenie. Jeśli w trakcie badania pojawiają się przykre odczucia, wówczas stosuje się większe obciążenie żuchwy. Dzięki temu można sprawdzić, czy prawidłowo działają mięśnie skrzydłowe narządu żucia. W sytuacji, kiedy przy mniejszym obciążeniu występuje tylko niewielka tkliwość, nie stosuje się już badania z większym obciążeniem, uznając, że funkcje tkanek są prawidłowe.