Prawo pacjenta do informacji, wyrażenia lub odmowy zgody na interwencję medyczną w świetle nowej ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta i znowelizowanej ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Część I

PRAWO PACJENTA DO INFORMACJI, WYRAŻENIA LUB ODMOWY ZGODY NA INTERWENCJĘ MEDYCZNĄ W ŚWIETLE NOWEJ USTAWY O PRAWACH PACJENTA I RZECZNIKU PRAW PACJENTA I ZNOWELIZOWANEJ USTAWY O ZAWODACH LEKARZA I LEKARZA DENTYSTY

Dr hab. n. prawn. Profesor UMK Małgorzata Świderska, Katedra Prawa Cywilnego i Międzynarodowego Obrotu Gospodarczego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. M. Kopernika

Materiały z Konferencji Naukowo-Szkoleniowej „Prawo do wyrażania zgody na zabieg medyczny i inne prawa pacjenta", Warszawa, 17-18 września 2009 rok

1. Obowiązku informacji o stanie zdrowia dotyczą art. 9-10 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta z 6 XI 2008 r. (Dz..U. 2008 r., Nr 52, poz. 417). Treść art. 9 ust. 1. jest ściśle powiązana z przepisami innych ustaw szczegółowych, przewidujących nieodzowność obowiązku infor-macji jako warunku legalności interwencji medycznej, na którą pacjent wyraża zgodę. Zgody pacjenta dotyczą art. 15-19 ustawy. O obowiązku informacji, któremu odpowiada prawo pacjenta do informacji o stanie zdrowia stanowi art. 31 ustawy z 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz.U. 2008 r., Nr 136, poz. 857). Przepis ten ma równie ogólny charakter, co art. 9. Żaden z tych przepisów nie stanowi lex specialis w stosunku do drugiego. Wskazać też należy na art. 3 ustęp 4 ustawy z 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. 1994 r., Nr 111, poz. 535); art. 12 ustawy z 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (Dz.U. 2005 r., Nr 189, poz. 1411); art. 15 § 1 pkt 1 ustawy z 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (Dz.U. 1997 r., Nr 106, poz. 681).
2. Zarówno art. 9 ust. 2, jak i art. 31 ust. 1 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty uj-mują zakres informacji znacznie szerzej niż to wynika z dosłownego brzmienia art. 9 ust. 1. Informacja powinna objąć stan zdrowia od rozpoznania po rokowanie i musi być przystępna.
3. Informacja przystępna to informacja zrozumiała dla pacjenta. Należy użyć takich słów, określeń i nazw, które pacjent ze względu na swój poziom umysłowy, wiek, wykształcenie, stopień koncentracji uwagi jest w stanie pojąć. A zatem nie profesjonalizm wypowiedzi jest tu najistotniejszy (np. użycie zwrotów łacińskich, skomplikowanych, precyzyjnych terminów medycznych), ale przy za-chowaniu rzetelności, złożenie relacji zgodnej z rzeczywistością i komunikatywność tej wypowiedzi. Fakt, że adresat informacji - co oczywiście jest regułą - nie ma gruntownego medycznego wykształcenia nie pozostaje w żadnej sprzeczności z postulatem rzetelnej informacji. Skutkiem niewłaściwego przekazania informacji jest stan, w którym nie ma zgody „objaśnionej". Informacja przekazana jest niewłaściwie, jeśli pacjent jej nie zrozumiał, choć mógłby rozumieć, gdyby dochowano należytej sta-ranności. Nie ma znaczenia, że wyjaśnienia były bez zarzutu pod względem medyczno-profesjonalnym. Toteż gdy lekarz użył terminologii nieścisłej w sensie medycznym, uznając że inna byłaby niezrozumiała dla pacjenta, ale jednocześnie dostarczył informacji rzetelnej, wymóg odpowiedniej informacji zostanie zachowany.

Cały artykuł dostępny na stronie:

http://www.prawoimedycyna.pl/index.php?str=artykul&id=546