Aleksandra Lubasińska i Marcin Aluchna

 

Traumatic Fracture of Crowns of Upper Incisors – Adhesive Build-up. Description of 
a case

---

Praca recenzowana

Z Zakładu Stomatologii Zachowawczej Instytutu Stomatologii Akademii Medycznej w Warszawie Kierownik: dr hab. n. med. Elżbieta Jodkowska

---

Streszczenie

---

Odbudowa zębów zniszczonych wskutek próchnicy bądź przebytego urazu mechanicznego, szczególnie w odcinku przednim uzębienia, za pomoc ą klasycznych materiałów kompozytowych (1) często jest nadal niesatysfakcjonująca dla pacjenta, a także wykonującego ją lekarza ze względu na niedoskonały efekt estetyczny. Jest to spowodowane między innymi tym, że materiały stosowane do odbudowy nie mają charakterystycznych dla tkanek twardych zęba zdolności fluorescencji i opalescencji. Nie mogą zatem odtwarzać reakcji zęba naturalnego na padające promienie świetlne.

Zgodnie z współcześnie przeprowadzonymi analizami (2, 3) uważa się, że rezultat estetyczny wypełnień w odcinku przednim uzębienia, wykonanych z materiału złożonego zależy przede wszystkim od odtworzenia dwóch najistotniejszych elementów estetyki: kształtu i koloru (3, 4). Pierwszy z nich można stosunkowo precyzyjnie zrekonstruować, modelując odpowiedni kontur zęba i odwzorowując cechy mikro- i makromorfologii odbudowywanej powierzchni. Zdecydowanie trudniejszym zadaniem jest prawidłowe i naturalne odtworzenie koloru utraconych tkanek zęba, co wiąże się z tym, iż barwa zęba naturalnego stanowi efekt złożonych reakcji, w tym odbicia i załamania światła, oraz właściwości metamerycznych stosowanego materiału (1-6).

Współczesna stomatologia estetyczna zaleca odtwarzanie utraconych tkanek zęba za pomocą materiałów należących do nowej generacji, tj. takich, które w wierny sposób mogą odwzorować właściwości tkanek i których nakładanie jest zgodne z budową anatomiczną zęba. Ponadto materiały te charakteryzuje fluorescencja i nieprzezierność zbliżone do właściwości zębiny naturalnej, mają one również odpowiednią twardość i przezierność właściwą szkliwu. Dodatkowo wymaga się, aby były one odporne na ścieranie i odznaczały się doskonałą polerowalnością.

Jednym z materiałów z tej grupy jest mikrohybrydowy materiał złożony Enamel plus HFO (Micerium) przeznaczony do pracy według zasad anatomicznej techniki warstwowej opracowanej przez dr L. Vaniniego (5, 6). Posługiwanie się w pracy materiałem Enamel plus HFO opiera się na wnikliwej analizie barwy odtwarzanego zęba wg teorii pięciu wymiarów ostatecznej barwy zęba oraz zapisaniu wyników za pomocą mapy chromatycznej. Efekt estetyczny wypełnienia uzyskuje się dzięki  wykorzystaniu materiałów tzw. zębinowych o małej przezierności i wysokiej fluorescencji oraz materiałom tzw. szkliwnym o wysokiej przezierności i niewielkiej fluorescencji (5). Materiał naśladuje więc właściwości szkliwa i zębiny naturalnego zęba. Technika stratyfikacji uwzględnia nie tylko cechy materiału, takie jak jasność, przezierność, intensywność barwy, opalescencję, ale równie ż strukturę wewnętrzną i fakturę powierzchni (4-9).

Według teorii Vaniniego o ostatecznym efekcie estetycznym decydują:

• natężenie barwy – materiał określany jako zębinowy występuje w odcieniu zbliżonym do A wg kolornika Vita, określanym jako UD (universal dentin) o różnej  intensywności – od UD 1 do UD 6 (2, 9);
• jasność, czyli walor – określony przez odpowiednie tzw. szkliwo rodzajowe: GE3  

• wysoki walor szkliwa osób młodych, GE2
• walor pośredni osób dorosłych, GE1
• niski walor i duża przezierność charakterystyczna dla szkliwa osób starszych;

• cechy indywidualne (intensywność bieli), które uzyskuje się dzięki zastosowaniu szkliw intensywnych IM, IW;
• zjawisko opalescencji – pozwalające na uzyskanie odpowiedniego efektu estetycznego w okolicy brzegu siecznego (szkliwo opalescencyjne, OBN, OA, OW);
• charakteryzacja, czyli podbarwienie bruzd, odwzorowanie przebarwień i pęknięć szkliwa itd.

Stworzenie wspomnianej wcześniej mapy chromatycznej zęba przed przystąpieniem do odbudowy pozwala na właściwe wykorzystanie poszczególnych materiałów znajdujących się w zestawie (5).

Należy zaznaczyć, że dynamicznemu rozwojowi materiałów przeznaczonych do rekonstrukcji estetycznej odbudowywanych zębów towarzyszy ogromny postęp, który dokonuje się również w dziedzinie endodoncji. Pozwala on na zachowanie zębów nawet ze znacznym ubytkiem tkanek twardych. W przypadku bardzo rozległych ubytków po zakończonym leczeniu endodontycznym powstaje możliwość zastosowania dodatkowych elementów retencyjnych, do których można zaliczyć kompozytowe wkłady koronowo-korzeniowe mocowane adhezyjnie w kanale korzeniowym.

W niniejszej pracy przedstawiono przypadek rozległej adhezyjnej rekonstrukcji uszkodzonych wskutek urazu siekaczy górnych u młodej, 24-letniej pacjentki. Zabieg przeprowadzono z zastosowaniem materiału złożonego Enamel plus HFO w połączeniu z wzmocnieniem konstrukcji kompozytowymi wkładami koronowo-korzeniowymi EnaPost.