W art. 46 ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty zawarto zakaz sprzedaży środków farmaceutycznych, artykułów medycznych, przedmiotów ortopedycznych lub środków pomocniczych przez lekarzy. Oznacza to, że mogą oni przepisywać medykamenty ale nie wolno im nimi handlować ani nie mogą ich dystrybuować.

Zakaz ten wprowadzono, kierując się dobrem pacjenta – wartością nadrzędną w stosunku do zysków, które mogłaby generować ewentualna sprzedaż lekarstw. Ponadto „ (...)lekarz, który nie zaprzestał wykonywania zawodu lekarza, nie może jednocześnie prowadzić działalności gospodarczej polegającej na sprzedaży leków. Zarówno sam nie może bezpośrednio wydawać leków nabywcom i inkasować za to należności, jak też nie może sprzedawać leków za pośrednictwem zatrudnionych przez siebie ludzi czy też za pośrednictwem stanowiącej jego własność apteki.” - czytamy w artykule zamieszczonym w „Medycynie Praktycznej”. W ten sposób NSA odniósł się do skargi lekarki, złożonej na odmowę wydania jej koncesji na prowadzenie apteki ogólnodostępnej.

Od zasady zakazu handlu środkami medycznymi istnieje pewien wyjątek. Lekarz może sprzedać pacjentowi artykuł medyczny jedynie wówczas, kiedy udziela mu pomocy medycznej w przypadku nie cierpiącym zwłoki. Jeśli więc stomatolog zakłada szwy pacjentowi z urazem szczęki, wówczas może zażądać zapłaty za użyte do zabiegu materiały medyczne. Ten wyjątek od zakazu handlowania medykamentami ma swoje uzasadnienie: dobro pacjenta jest wartością nadrzędną.

W sytuacjach innych niż nagłe, lekarzowi nie przysługuje możliwość skorzystania z wyjątku od zakazu sprzedaży środków medycznych. Więc lekarz, który prowadzi własną praktykę, musiałby zaliczyć koszty użycia materiałów medycznych do poniesionych nakładów własnych. Sposobem na zachowanie rentowności prywatnej praktyki jest więc odpowiednie wykalkulowanie kosztów samej wizyty.

Nie jest zakazana darowizna leków przez lekarza. Medyk może w każdej sytuacji przekazać nieodpłatnie lek pacjentowi.

Źródło: „Medycyna Praktyczna”