7 marca tego roku weszła w życie znowelizowana ustawa o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 4.02.2009, nr 18, poz. 97). Nowe przepisy powinny zainteresować lekarzy, którzy są jednocześnie przedsiębiorcami, ponieważ zmiany dotyczą m.in. kontrolowania prowadzonej działalności gospodarczej.

Prowadzenie indywidualnej lub grupowej praktyki lekarskiej czy dentystycznej to nic innego jak działalność gospodarcza, a prowadzący ją lekarz staje się przedsiębiorcą. Wynika to z ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty z 5.12.1996 r. Z prowadzeniem działalności gospodarczej wiąże się zjawisko kontroli. Do czasu wprowadzenia tegorocznej noweli ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, w przepisach była mowa o kontrolowaniu przedsiębiorcy. Obecnie obowiązujące prawo mówi o kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy. Dla przedsiębiorcy nowe sformułowanie wniesie niewiele zmian – poza modyfikacją wydźwięku przepisów. „Gazeta Lekarska” podaje listę instytucji, które mogą kontrolować działalność przedsiębiorcy:

„ (...) okręgowe rady lekarskie, organy podatkowe, NFZ, minister właściwy do spraw zdrowia, inspektorzy ZUS, Państwowa Inspekcja Sanitarna, Państwowa Inspekcja Pracy, organy Ochrony Środowiska, Straż Miejska, Inspektor Ochrony Danych Osobowych, Najwyższa Izba Kontroli, organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego, Państwowa Straż Pożarna”.

Istotne jest, by lekarz i dentysta, którzy są jednocześnie przedsiębiorcami, wiedzieli, iż:

• Ustawa wprowadza wymóg informowania przedsiębiorcy o zamiarze przeprowadzenia kontroli. Niezapowiedziane kontrole mogą zdarzyć się jedynie w wyjątkowych sytuacjach. Zawiadomienie musi zawierać:

  - oznaczenie organu

  - datę i miejsce wystawienia

  - oznaczenie przedsiębiorcy

  - podpis osoby upoważnionej do zawiadomienia

  - wskazanie zakresu przedmiotowego kontroli.

  Kontrola może być przeprowadzona najwcześniej po 7 dniach a przed upływem 30 dni od daty doręczenia zawiadomienia. Na wniosek przedsiębiorcy kontrola może być przeprowadzona wcześniej niż przed upływem 7 dni.

• Organ jest zwolniony z obowiązku powiadomienia przedsiębiorcy o planowanej kontroli, gdy:

  - należy przeciwdziałać popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia;

  - konieczne jest przeciwdziałanie popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, lub zabezpieczenie dowodów jego popełnienia;

  - przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione bezpośrednim zagrożeniem życia, zdrowia czy środowiska naturalnego;

  - przedsiębiorca nie ma adresu zamieszkania czy adresu siedziby

  - doręczanie pism na podane adresy było bezskuteczne lub utrudnione.

• Kontrolerami mogą być:

  - pracownicy organów kontrolnych

  - pracownicy niezatrudnieni w organie kontrolującym – pod warunkiem, ze przepisy dopuszczają taką możliwość.

  Każdy kontroler powinien posiadać legitymację służbową oraz upoważnienie do przeprowadzenia kontroli. Jeśli kontroler rozpoczyna działania kontrolne jedynie na podstawie samej legitymacji, wówczas nie później niż trzeciego dnia od rozpoczęcia kontroli przedsiębiorcy trzeba doręczyć upoważnienie.

• „Gazeta Lekarska” podaje, że upoważnienie powinno zawierać: „ (...) podstawę prawną przeprowadzenia kontroli, nazwę organu kontroli, datę i miejsce wystawienia upoważnienia, imienne wskazanie osób upoważnionych do wykonania danej kontroli oraz numery ich legitymacji służbowych, oznaczenie przedsiębiorcy objętego kontrolą, zakres przedmiotowy kontroli, datę rozpoczęcia i przewidywany termin zakończenia kontroli, podpis osoby udzielającej upoważnienia z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji. Upoważnienie musi także zawierać pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego przedsiębiorcy”. Co ważne: jeśli upoważnienie nie zawiera wymienionych pozycji, nie ma podstaw do wszczęcia kontroli. W przypadku zmiany kontrolera lub zakresu przeprowadzanej kontroli, przedsiębiorca musi otrzymać nowe upoważnienie.

• W roku kalendarzowym działalność gospodarcza przedsiębiorcy może być kontrolowana tylko raz w danym zakresie przedmiotowym. Chyba że pierwsza kontrola wykazała rażące naruszenie przepisów, wówczas instytucja kontrolująca ma prawo do przeprowadzenia powtórnej kontroli, która nie może trwać dłużej niż 7 dni.

• Nowela ustawy dopuszcza wszczęcie kontroli również w przypadku nieobecności przedsiębiorcy lub osoby przez niego upoważnionej – wynika to z art. 79a ust. 9 ustawy. Rozpoczęcie kontroli następuje po okazaniu legitymacji służbowej kontrolera pracownikowi zatrudnionemu u kontrolowanego przedsiębiorcy.

• Obowiązkiem przedsiębiorcy jest prowadzenie i przechowywanie książki kontroli oraz okazywanie jej kontrolerowi niezwłocznie po rozpoczęciu kontroli. Książka kontroli może być w formie tradycyjnej lub elektronicznej.

• Kontrola powinna być przeprowadzona w siedzibie kontrolowanego (chyba że on sam wyrazi zgodę na prowadzenie postępowania w siedzibie instytucji kontrolującej), w czasie godzin pracy lub w porze faktycznego wykonywania działalności gospodarczej, w sposób sprawny i niezakłócający funkcjonowanie przedsiębiorcy.

• Przedsiębiorca może:

  - dochodzić zaspokojenia swoich roszczeń z tytułu wyrządzenia szkody podczas przeprowadzania kontroli;

  - w ciągu 3 dni roboczych od chwili wszczęcia kontroli wyrazić na piśmie sprzeciw wobec podjęcia i wykonywania kontroli przeprowadzanej z naruszeniem przepisów prawa.

• „Gazeta Lekarska” podaje też limity czasu trwania kontroli. Wg nowych przepisów w odniesieniu „(...) do mikroprzedsiębiorców limit czasu kontroli wynosi 12 dni roboczych, małych przedsiębiorców – 18 dni roboczych, średnich przedsiębiorców – 24 dni robocze, a w odniesieniu do pozostałych przedsiębiorców kontrole danego organu w roku kalendarzowym nie mogą przekroczyć 48 dni roboczych”. Kontrola może być przedłużona jedynie w przypadku zagrożenia życia, zdrowia lub środowiska naturalnego oraz z przyczyn niezależnych od kontrolującego.

Źródło: „Gazeta Lekarska”