Leczenie nowotworów głowy i szyi może być przeprowadzone z wykorzystaniem radioterapii. Niestety, napromienianie bardzo niekorzystnie wpływa na funkcje gruczołów ślinowych. Powikłaniem może być suchość jamy ustnej, która u większości chorych pojawia się już na początku leczenia. Dzieje się to pomimo zastosowania wszystkich dostępnych środków ostrożności. Suchość jamy ustnej jest najczęściej wynikiem uszkodzenia ślinianek przyusznych i podżuchwowych. Napromienianie powoduje uszkodzenie i stan zapalny przewodów ślinowych oraz gruczołkowatych gronek zaangażowanych w produkcję śliny.

Radioterapia doprowadza do zmniejszenia objętości gruczołu ślinowego. Najsilniej reaguje na to leczenie ślinianka przyuszna – często okazuje się że zostaje nieodwracalnie całkowicie uszkodzona. Jest to poważny problem, ponieważ wystarczającą ilość śliny ślinianka byłaby w stanie wyprodukować, gdyby udało się zachować 10-20% jej sprawności.

Ponieważ nie zawsze ślinianki odzyskują pełnię swojej funkcji, powstająca ślina bywa bardzo gęsta i o znacznej lepkości. Obniża się także jej pH. To rezultaty znacznie ograniczonej produkcji śliny surowiczej, natomiast ślina śluzowa wytwarzana jest w miarę normalnie.

Niestety, zaburzone parametry śliny, a także mniejsza jej ilość i słabsze uwodnienie powodują, że w jamie ustnej pojawia się suchość. To z kolei przyczynia się do szybszego rozwoju stanów zapalnych śluzówki jamy ustnej i większego zagrożenia próchnicą zębów.